Recensies
“Agrio heeft Paulien gevraagd of zij een aftrap wil geven op wat een sterk erf is. Hoe je een sterk erf herkent, maar ook kunt bouwen. En waarom de genomineerden voor de titel Het Sterkste Erf kans maken op de titel. Ik denk dat ik namens alle aanwezige spreek dat het optreden van Paulien een prachtig introductie was op het werken op of aan een ‘sterk erf’. Haar taalgebruik is helder, begrijpelijk en sluit goed aan op de belevingswereld van de boeren. Paulien durft zich kwetsbaar op te stellen op het podium en juist in de kwetsbaarheid ligt haar kracht. Daarmee krijgt ze iets herkenbaars, hoeveel mensen staan niet voor hun idealen, maar voelen tegelijkertijd hun kwetsbaarheid. De persoonlijke band die Paulien opbouwde met de genomineerden en hun gezinnen tijdens de jurygesprekken vertaalde zich in een persoonlijke introductie op de avond van de verkiezingen. Ze wist precies wat ze wel of niet kon zeggen over de genomineerden. Met een heerlijke dosis humor en nuchterheid hield ze de aanwezigen een spiegel voor over het maken van keuzes tussen werk en ontspanning en tussen fysieke en mentale arbeid.” Hermien van der AA, redacteur melkvee, Agrio
“Een inspirerende ochtend over tijdmanagement en generaties op het boerenerf. Als voer- en adviesorganisatie GIJS wilden we onze geitenboerinnen een bijzondere ochtend bezorgen. Na het kiezen van het onderwerp besloten we Agritraining in te schakelen, en wat bleek dat een goede keuze te zijn! Op een stralende ochtend arriveerde Paulien om ons mee te nemen in deze soms gevoelige onderwerpen. Met natuurlijke flair en een dosis humor bracht ze haar presentatie. Haar vaak herkenbare anekdotes brachten niet alleen inzicht, maar ook ideeën over hoe dingen anders kunnen. Wat ons energie geeft, is de positieve respons van onze geitenboerinnen. Na afloop van de dag hebben we een enquête gehouden om te peilen wat zij van de sessie vonden, en de resultaten waren overweldigend positief. Velen gaven aan dat ze waardevolle inzichten hadden opgedaan en dat ze zich geïnspireerd voelden om hun tijd en generatiedynamiek beter te beheren.” Miranda Lueb, Marketing – Communicatie & Eventing, GIJS Diervoeders
“Op 9 juni 2023 vond de Landelijke Jongerendag Kalverhouderij plaats. Het thema van deze dag was ‘optimistisch ondernemen’. In de aanloop naar deze dag wilden we graag Paulien Hogenkamp als dagvoorzitter van deze jongerendag vragen. Zelf had ik positieve ervaringen met haar werkwijze en uitstraling in Webinars die zij gaf aan agrarisch ondernemers. In deze Webinars wist zij altijd op bijzondere wijze dicht bij de ondernemer en/of luisteraar te komen. Zo gebeurde dit ook op de Jongerendag. De empathie die zij uitstraalde voor de jonge bedrijfsopvolger welke wilde gaan voor zijn/haar toekomst, de interactie met de zaal en haar positieve uitstraling sloeg erg goed aan bij de zaal met toehoorders. Paulien leidde de dag uitstekend door de sprekers aan elkaar te praten, de juiste vragen te stellen aan de zaal en de sprekers (zij had zich vooraf goed verdiept in de achtergrond van de sprekers). Daarnaast hield zij zelf ook een presentatie welke een rake aanvulling was op deze dag. Concluderend gezegd zijn wij erg blij dat Paulien deze dag wilde voorzitten, mede dankzij haar inzet en de opkomst van bijna 120 jongeren was de Jongerendag enorm geslaagd. Een positieve boost in een tijd van uitdagingen en onzekerheid! Bedankt Paulien!” Groet, Henriëtte Rozendaal, Leren en Verbinden (Kennismakelaar Kalverhouderij)
“Paulien heeft voor de Private Bankers, werkzaam bij de Rabobank, een Masterclass verzorgd, waarin zij haar persoonlijke ervaringen, als agrarisch coach, heeft gedeeld. De agrarische transitie vraagt van het netwerk rondom de boer een combinatie van aandacht voor het persoonlijke en het financiële aspect. Daarmee help je mensen om grote en moeilijke keuzes te kunnen en durven maken.” Sebastiaan Laanen, Directeur Financiële Planning Private Banking Rabobank
“Onze collega’s waren erg enthousiast over de preventietraining. Onder andere vanwege het feit dat de docenten een agrarische achtergrond hebben en daarom aan een half woord genoeg hadden. Daarnaast was de training interactief en enorm waardevol, niet alleen voor het toepassen in de praktijk, maar ook voor hen persoonlijk. Onze collega’s waren zo enthousiast dat een vervolgtraining op verzoek van hen al is gepland.” Marian Habraken, M&O Manager AB Zuid Holland
“Paulien heeft bij ons een workshop verzorgd over de emoties aan de keukentafel met boerengezinnen, als het gaat over het stoppen van het boerenbedrijf. Ze weet als geen ander wat er speelt en op haar authentieke en bevlogen wijze kan ze een groep laten ervaren wat die emoties zijn en wat reacties hierop kunnen betekenen. Veel dank voor de waardevolle inzichten en tips!” Jan van het Hof, Vermogensplanner Rabobank Private Banking
“Paulien weet een groep jeugd goed bij de les te houden. Weet van de hoed en de rand over de agrarische sector, waardoor ze actuele onderwerpen goed kan aansnijden.” Max Kerckhoffs, Dierenarts, Advee
“Bedankt voor het mooie verhaal tijdens ons symposium, het was een duidelijk en mooi verhaal met een strakke presentatie erbij. De mensen die nog niet wisten wat Hogenkamp doet als bedrijf, hebben dat deze middag zeker meegekregen. Agrarische coaching wordt onbewust steeds belangrijker, en ik denk dat iedereen daar deze middag ook bij stil heeft gestaan. Het was goed, maar ook leerzaam om te zien hoe de vragenronde verliep, en hoe Hogenkamp over bepaalde vraagstukken denkt. Het was mede dankzij jullie komst een geslaagde middag, nogmaals bedankt voor deze middag!” Willem van Tilburg, Voorzitter Dagelijks Bestuur USRA
“Paulien Hogenkamp heeft Re-integratieadviseurs, Arbeidsdeskundigen, Claim Experts en collega’s die zich bezighouden met preventie en re-integratie geïnformeerd over de dienstverlening die zij en haar collega’s bieden voor de agrarische sector. Hierin heeft zij een naam hoog te houden. Daarnaast heeft zij op een duidelijke en nuchtere manier beschreven wat er zich in de agrarische sector afspeelt op dit moment. Ook heeft zij ons meegenomen in hoe een agrarisch bedrijf zich door de eeuwen heen heeft ontwikkeld en hoe de afkomst en hiërarchie van het familieleven en de rol van de gemeenschap eromheen op en in de boerderij is georganiseerd. Paulien geeft voorbeelden van situaties op een dusdanige beschrijvende manier dat je deze situaties voor je ziet. Voeg daar nog de humor aan toe, die zij hierin verweeft en je kunt je voorstellen dat haar presentatie zeer leerzaam is geweest en een eye-opener voor de aanwezigen. Duidelijk is geworden dat een agrariër een totaal andere aanpak vraagt, als die zich, na over een hoge drempel gestapt te zijn, preventief dan wel arbeidsongeschikt meldt. Het was een zeer inspirerende bijeenkomst waar we graag een vervolg aan gaan geven.” René Visser, Re-integratiemanager, Movir
“Agritraining heeft onze buitendienstcollega’s van FrieslandCampina een uitgebreide training gesprekstechnieken gegeven. Als coöperatie hechten we waarde aan het zijn van een goede gesprekspartner voor onze leden en het onderhouden van een goede relatie. In een steeds veranderende omgeving is het belangrijk stil te staan bij persoonlijke ontwikkeling en leiderschap. De training heeft hierin een goede bijdrage geleverd door in vier dagen in te zoomen op persoonlijk leiderschap, biografisch werken, familiepatronen en omgaan met veranderingen. Agritraining is uniek binnen trainingsbureaus omdat ze de taal van de melkveehouder spreken. Ze begrijpen wat er aan de keukentafel leeft en dat maakt deze training ook concreet en tastbaar. Bedankt voor het overbrengen van jullie kennis, support, feedback en coaching!” Ellen Klein Koerkamp, Senior Fieldservice Manager Friesland Campina
“De afgelopen training was bijzonder waardevol omdat we een nog diepere inkijk hebben gekregen in de agrarische sector en dan niet middels cijfers en techniek maar sociaal/emotioneel. Daarnaast was het voor ons als team waardevol en hebben we elkaar met verschillende werkvormen beter leren kennen. Persoonlijk werk ik veel in Noord Oost Nederland en zie jullie het afgelopen jaar steeds vaker betrokken bij klanten waar ik ook aan tafel zit. Goede ontwikkeling!” Erwin Schoemaker, Restructurer Commercial Banking & Particulieren ABN AMRO
“Angela heeft op het MBO van Zone College in Doetinchem aan de examenklas van de opleiding Groen, Grond en Infra (loonwerk) een training gegeven over DISC. Zelfs op deze vroege ochtend waren de studenten zeer geïnteresseerd in haar verhaal over verschillende gedragsstijlen. Door de vele agrarische praktijkvoorbeelden en leuke oefeningen was de stof snel helder en hadden de studenten goed in de gaten was hun eigen stijl is. Ook het omgaan en communiceren met diverse collega’s werd besproken; dit is dan ook meteen toepasbaar op stage en op het werk. Dank je wel Angela, voor je enthousiasme en vakmanschap! Graag tot een volgende keer.” Marieke van der Wagt, Docent Zone.college Doetinchem
“Als agrarische commissie hebben we Paulien uitgenodigd om e.e.a. te vertellen over haar werk als agrarisch coach. En wat agrarisch werk anders maakt dan het werk in andere sectoren. Een interessante avond die met de nodige humor en enthousiasme is gebracht. Maar die ook zeker een aantal dames aan het denken heeft gezet of nieuwe inzichten heeft gegeven. Ook niet agrarische dames vonden het een mooie avond, soms heel herkenbaar en dan weer verrassend. Wij vonden het een geslaagde avond, Bedankt!” Alie Holmer, Agrarische commissie Vrouwen van Nu Laren
“Paulien weet het gesprek met de student aan te gaan en creëert een veilige sfeer in de klas waardoor studenten zich openstellen. Er zijn mooie gesprekken op gang gekomen waar de studenten over na zijn gaan denken en waardoor zij elkaar beter hebben leren kennen. Daarnaast kan Paulien goed onder woorden brengen wat de oorzaak is van een bepaalde reactie van een ander. ” Milou Schlepers, Docent veehouderij
“Door de gastles van Paulien zijn er andere gesprekken in onze klas op gang gekomen. Wij hebben elkaar beter leren kennen door de persoonlijke gesprekken die wij hebben gevoerd. Paulien legt duidelijk uit en weet dingen bespreekbaar te maken in de klas. Zij geeft goede feedback, het is makkelijk om met haar te praten en zij reageert op een fijne manier op onze verhalen. Wij vonden het een interessante gastles!” Studenten Zone
“Tachtig, wat afwachtende agrarische jongeren waren muisstil toen Christian over zijn ervaringen met coaching vertelde. Ook Pauliens theorie erachter kreeg de volle aandacht. Achteraf hoorde ik alleen maar heel veel enthousiaste reacties, waarbij iedereen het woord ‘herkenbaar’ noemde. Heel waardevol om deze jonge ondernemers de meerwaarde van coaching te kunnen laten ervaren. Want de vrouw of de vent bepaalt het succes van de tent!”
Hedwig Haarman, LTO Salland
“Er werden door de studenten veel vragen gesteld over hoe je zo’n proces van bedrijfsovername zo goed mogelijk kunt laten plaatsvinden. Wat duidelijk werd, is dat elke bedrijfsovername anders is en er geen standaardregel is. Wat naar voren kwam is dat je moet zorgen dat je met elkaar in gesprek blijft. Als afsluiting had ze een aantal kaarten meegebracht en mocht iedereen er één uitkiezen, om vervolgens aan de hand daarvan, iets over zijn/haar eigen situatie vertellen. Wat ik erg verrassend vond, was dat iedereen iets persoonlijks over zichzelf vertelde. Kortom een geslaagde les, waarbij we veel hebben geleerd.” Johan de Boer, Docent Zone College Hardenberg
“Paulien Hogenkamp heeft als gastspreker een inleiding voor ons verzorgd over het thema bedrijfsovername. De uitleg over haar praktijk was al erg interessant. Er werden veel vragen gesteld vanuit onze klas. Vervolgens heben we met behulp van associatiekaarten over onszelf gesproken. Dit bracht veel nieuwe kennis over elkaar en ook veel herkenning met vergelijkbare situaties uit de praktijk van Paulien. Het maakte veel los. Het komt wel eens vaker voor dat we over onszelf moeten praten of vragen moeten stellen aan elkaar in de les en na 3 jaar bij elkaar in de klas gezeten te hebben denk je dan dat je elkaar wel redelijk goed kent. Dit bleek lang niet zo te zijn als we dachten, die middag heeft iedereen veel over zichzelf verteld, wat we nog niet van elkaar wisten. Het was bijzonder om te merken dat Paulien binnen een hele korte tijd, zo veel persoonlijks uit iedereen wist te krijgen en ook nog eens zonder dat mensen hier een vervelend gevoel bij hadden. Persoonlijk vond ik de les van Paulien over haar werk super interessant en leerzaam.”
Rozemarijn Nagtegaal, student Zone College Hardenberg
“Ieder jaar in oktober organiseren wij als dierenartsenpraktijk een ‘Boerenavond’ voor al onze veehouders. Dit jaar hadden wij als thema: ‘De emmer is halfvol’. We kozen voor dit thema in verband met alle perikelen en uitdagingen waar veel agrariërs vandaag de dag voor staan. Met onze boerenavond willen we graag een gezellige avond organiseren en zorgen voor verbinding tussen onze praktijk en veehouders onderling. Voor deze avond nodigden wij Paulien Hogenkamp uit als spreekster. Paulien heeft op een boeiende, maar ook grappige manier de avond gevuld, die goed aansloot op ons thema. Naast de serieuze kant van dit onderwerp kreeg Paulien met veel gemak ook de lachers op haar hand en hebben we naast een informatieavond ook met elkaar genoten van haar energie en charisma.”
Margriet Spoor, Praktijkmanager Van Stad tot Wad
“Aan de hand van herkenbare voorbeelden nam Paulien ons mee in haar presentatie en gaf daarmee handvaten tot een goed gesprek. Deze handvaten kunnen onze leden gebruiken om het gesprek met elkaar en de burger aan te gaan, met behoud van de verbinding.” Gernand Hekman, bestuurslid Vechtdal boert bewust
“Bedankt Paulien voor de mooie ochtend! Iedereen was heel enthousiast. Je hebt zoveel kennis die je zo goed en knap overgebracht hebt op ons allemaal. Iedereen voelde zich vrij om te delen. Veel herkenning over en weer. Hierdoor kunnen we weer leren van elkaar. Echt fijn!” Irene Beukeveld Holthone, Damesstudieclub Kalveropfok
“In het bedrijfsleven heb je functionerings- , loopbaan- en beoordelingsgesprekken en regelmatig een team- of werkoverleg. Dit zou eigenlijk ook wenselijk zijn op een agrarisch(familie) bedrijf. Dit gebeurt zelden. Door niet te praten met en vragen te stellen aan elkaar kunnen er conflicten ontstaan. Een agrarisch coach kan hierbij helpen om deze te voorkomen en kan mensen begeleiden om tot een oplossing te komen. Paulien vertelde vol passie over haar ervaringen in de praktijk en zette ons aan het denken. De opmerking “ik heb geen keus”, “dat moet van de accountant”, “hij/zij is zo lastig, luistert niet, is eigenwijs etc.” leverde leuke discussies op. Ze praatte over opvoeding, relatie man/vrouw, kind/ouder en hoe goed zorg je voor jezelf? Zorg dat je geen “postbode” wordt. Dit werd aan de hand van vele voorbeelden inzichtelijk gemaakt. Een ander kun je niet veranderen, je kunt wel zelf aan de slag, hoe je er mee om wil gaan. Het verhaal over de blauwe tegeltjes, was de rode draad van de avond. Iedereen die aanwezig was zal hier nog wel een keertje aan terug denken. Het was een zinvolle en leerzame avond en een mooie aftrap van hopelijk een goed seizoen. Bedankt Paulien.” Namens de boerinnengroep Hardenberg, Ruth van der Haar, Collendoorn
“Afgelopen voorjaar heeft Agritraining een sprankelende training verzorgd voor al onze collega’s. Zowel op persoonlijk vlak als in groepsverband hebben we als collega’s weer inzichten en handvaten gekregen op het gebied van persoonlijk leiderschap en samenwerking. Werken vanuit onze kracht, als persoon maar zeker ook als team: dat is wat we bij Bergs Advies nastreven en gewoon doen. Fijn om in Agritraining een partij te vinden die dit volledig ondersteunt!”
Karen van den Heuvel, P&O Bergs Advies
“We wilden kijken hoe we als buitendienst in de agrarische sector op een zo goed mogelijke manier de verbinding met de klant kunnen vinden. In de DISC training hebben we gezien hoe wij onze eigen kwaliteiten, die voor elke adviseur verschillend zijn, het beste in kunnen zetten voor onze klanten. Mooi om te leren over onszelf en hoe anderen ons zien. En om vanuit deze kernkwaliteiten de klant te ‘vinden’. Mooie praktijkgerichte insteek en feeling met de agrarische sector. Heel fijn en waardevol! Complimenten.” Jaap Roskam, mede-eigenaar Topteam Agrarische Verzekeringen
“Eén van de sprekers op de Expeditie Bedrijfsopvolging was Paulien Hogenkamp. Op een geanimeerde wijze lukte het Paulien om mensen aan het denken te zetten over het eigen gedrag. Het gedrag van anderen verandert pas als je jezelf anders opstelt. En zoals Paulien het met praktische voorbeelden uitlegt, is dit ook voor eenieder toepasbaar. Kortom; adviezen waar je wat mee kunt.” Koos Dekker, docent bedrijfskunde en Agribusiness, HAS Hogeschool
“Als CRV district organiseerden wij een ledenbijeenkomst met het thema ‘Survival of the fittest’ (degene die zich het beste kan aanpassen, houdt het langst vol). Ik kende Paulien Hogenkamp persoonlijk al als coach en we hadden haar gevraagd om wat te vertellen over de ondernemer als mens. Nou en dat is zeker gelukt!! Enthousiast, boeiend, met veel o zo herkenbare anekdotes, van situaties die velen thuis ook meemaken, wist Paulien iedereen mee te nemen! En wat is er mooier dat Paulien iedereen in de zaal mee krijgt om fier rechtopstaand uit te laten spreken: ‘Ik ben trots op mezelf!!’ Dank je wel Paulien!!” Evert-Jan Aalpoel, bestuurslid CRV Regio Midden
“Paulien hield haar coachingsworkshop op de Noorderlandmelk jongerendag. Hierbij was ik ook aanwezig, als jongere en als jongerenadviseur van Noorderlandmelk. Paulien lichtte toe waarom het zo belangrijk is dat de band met je ouders op het erf goed is. Het is best confronterend als je een aantal van Paulien haar geschetste situaties in een soort van gelijke mate hebt meegemaakt. Ze geeft handvatten, waar je wat mee kan. We werden ook zelf aan het werk gezet. Met behulp van fotokaarten gingen we ons gevoel omschrijven bij de communicatie in onze eigen omgeving. Met behulp van termen op een flip-over lukte het om mijn eigen rol in de thuissituatie te beschrijven. Paulien heeft mij erg fijn verder geholpen met deze situatie. Wat ik heel bijzonder vond is dat alle jongeren die aanwezig waren, het durfden om hun verhaal bij de kaart te delen. Vervolgens haakte Paulien in op het verhaal, zodat je er ook wat mee kan. En vooral, waarom het zo belangrijk is om altijd in gesprek te blijven. Het was erg fijn om deze middag samen met de jongeren van Noorderlandmelk en Paulien te beleven. Echt een aanrader.”
Erik Overkempe, jongerenadviseur Noorderlandmelk en melkveehouder te Raalte
“Paulien, je hebt wel wat teweeggebracht. Je open, nuchtere, no nonsense houding met oog voor de mens spreekt aan! Ik was al enthousiast, maar nu de rest van de groep ook. Super Bedankt.” Erwin Schoemaker, ABN AMRO
“Als varkensstudieclub hebben we een openhartige, maar ook inspirerende avond met Paulien gehad, waarbij ze iedereen liet nadenken over zijn of haar toekomst met gezin en bedrijf vanuit je eigen karakter en motivatie als ondernemer.” Jan van der Haar, Varkensstudieclub Drenthe-Groningen
“Op de jaarvergadering van de Bond van boerderij zuivelbereiders mochten wij Paulien Hogenkamp ontvangen als spreekster! Zij was voor deze gelegenheid helemaal uit het oosten (de wijzen komen uit het oosten) naar Fort Wierickerschans in Bodegraven afgereisd om de boel daar eens lekker op te schudden!!! Het Thema dat we voor deze middag op de uitnodiging hadden gezet was, “stuur jij de zuivel of stuurt de zuivel jou”, Met andere woorden, doe jij als ondernemer wat goed voor je voelt en waar je goed in bent of wordt je geleefd en gestuurd door je omgeving en alle adviseurs met hun mooie plannen! Met allerlei leuke anekdotes en uitdagende uitspraken werden wij gedwongen om eens goed na te denken over ons bedrijf, onze privésituatie en de balans tussen die twee! Er is nog lang nagepraat denk ik thuis bij de ondernemers en misschien is er naar aanleiding van deze middag wel een proces in gang gezet naar een meer bewuste manier van ondernemen en leven!” Ard van Wees, Kaasboerderij De Polderzoom
“Paulien heeft een online webinar gegeven tijdens onze praktijkopleidersavond op het Aeres MBO in Barneveld. Het was een spetterende afsluiting van een avond met veel informatie. Ze kreeg de mensen achter de laptop zelfs in beweging! De dagen erna ontving ik veel positieve berichten van de deelnemers van de avond. Er was genoeg stof tot nadenken. Het onderwerp was ‘het visitekaartje van de sector.’ Door eerst trots te zijn op jezelf en op je bedrijf straal je positiviteit uit! Dankjewel Paulien!” Henriëtte Rozendaal, docent melk- en vleesvee Aeres MBO Barneveld
“We hebben samen met onze studieclub een workshop gevolgd bij Agritraining. Wat de één ervaart als nieuw, ervaart de ander als herhaling. In beide gevallen blijft het interessant om bewust bezig te zijn met persoonlijke ontwikkeling. Het is goed om te weten waar je terecht kunt als je vast loopt. Fijn dat er mensen zoals jullie zijn, om de boel weer vlot te trekken.” Hans Broekroelofs, Studieclub PIM Hardenberg
“De training Soft Skills raad ik van harte aan bij een ieder die zichzelf als persoon of opleider wil ontwikkelen. Het geeft goede handvatten en inzichten hoe je kunt komen tot een betere en effectievere communicatie. Iets waar je zowel professioneel als privé je voordeel mee kan doen.”
Pieter Koonstra, melkveehouder
“Recent heeft Paulien voor onze Rotary een presentatie verzorgd over het bijzondere werk van haar bedrijf binnen de agrarische sector. Met veel enthousiasme en passie, zonder gebruik van digitale hulpmiddelen en met veel interactie weet Paulien vanaf het begin de aanwezigen te boeien. Ze liet ons zien dat ‘de kop leegmaken’ niet gebeurt door bijvoorbeeld flink veel te gaan sporten, maar door de inspanning op de gebieden ‘Werk’, ‘Fysiek’, ‘Sociaal’ en ‘Intellect’ meer gelijkelijk te verdelen. Dat betekent vaak bepaalde dingen minder doen, en ook andere dingen meer doen. Pauliens bedrijf is weliswaar de enige in zijn soort, maar door de zaal werd beaamd dat ook andere sectoren, zoals ouderenzorg of jeugdzorg, kunnen profiteren van de inzichten en ervaringen van haar aanpak. Dit geldt zeker ook voor familiebedrijven, die toch redelijk veel overeenkomsten hebben met boerenbedrijven. Het was een zeer boeiende avond, een helder en gedreven verhaal van een vrouw met hart voor boeren en hun problemen.”
Alfred van Lenthe, Rotary Club Barchem
“Ons plan was een programma te doorlopen, waarbij we inhoud en verbeteren van samenwerking aan elkaar zouden verbinden. En dat is meer dan gelukt! Paulien kent de sector en onze organisatie goed. Doorvoelt goed wat er nodig is voor een team om resultaten te behalen en effectief samen te kunnen werken. Door leuke en diepgaande werkvormen te combineren met haar eigen kennis en ervaringen, wist zij elk individu te prikkelen. Ook hield ze ons als team een goede spiegel voor: de POV heeft alles in huis. Nu is het de kunst om iedereen in de kracht te zetten en te laten. Maar vooral ook elkaar aan te spreken en te spiegelen. Met als effect elkaar sterker en beter te maken. Voor een effectieve belangenbehartiging voor varkenshouders in Nederland.” Linda Verriet, Voorzitter POV
“De training Soft Skills biedt op een praktische wijze handvaten voor de ontwikkeling van je persoonlijke soft skills vaardigheden. De training verrijkt niet alleen je eigen persoonlijk leiderschap, maar geeft je verhelderende inzichten en praktische tools die je helpen om studenten beter te begrijpen, te coachen en te begeleiden. ”
Els Bruns, Saasveld, praktijkopleider Zone.college
“Dank weer voor je verhelderende uitleg en bezielde verhalen. De branche heeft meer mensen / professionals zoals jij nodig.” Lidy Thijsen, docent Bedrijfskunde/HRM, Aeres Hogeschool Dronten
“Paulien hield met veel enthousiasme een afwisselende presentatie met een aantal herkenbare voorbeelden. Ze liet ons nadenken over vraagstukken en de aanwezigen werd gevraagd een antwoord te geven in de chat. Een aantal vragen die aan bod kwamen:
– Moet ik eigenlijk wel alle ballen in de lucht houden?
– Hoe reageer ik op stress? Nog op de manier zoals ik dat als kind deed? Of is mijn reactie verandert?
– Waar heb ik wel invloed op?Ze beëindigde de presentatie met de woorden: Be Proud of You! (wees trots op jezelf) en ze drukte ons op het hart om eerst goed voor jezelf te zorgen. Want dan pas kun je er ook zijn voor de ander.
Paulien, we willen je nogmaals bedanken voor de spiegel die je ons hebt voorgehouden. Het was een leuke, leerzame en inspirerende avond.” Lisette Wanink-Oosterkamp en Jolanda Kieftenbeld, LTO Salland
“We vinden jouw aanpak een verbreding van vormen van Horizontaal Samenwerken die in de huidige tijdgeest passen en een basis kunnen vormen om doordachte stappen als bedrijf te zetten” Noud Janssen, lid BAS-commissie
“Recent heeft Paulien een workshop verzorgd tijdens de opstart van een project waarbij we agrarische families gaan begeleiden en ondersteunen in het opvolgingsproces. De focus hierbij ligt op de ‘zachte kant’ van bedrijfsopvolging. Tijdens deze workshop gaf Paulien een presentatie van haar werk als agrarisch coach. Door haar persoonlijkheid, humor en frisse blik was ze ontwapenend. Ze geeft precies aan waar het probleem ligt als er geen progressie meer wordt gemaakt in het opvolgingsproces. Tijdens deze presentatie bleek dat begeleiding van agrarische families in vooral de ‘zachte kant’ zeer nuttig kan zijn. Een goed geregelde opvolging is essentieel als naast de financiële kant ook de familierelaties zijn behouden en gericht zijn op een harmonieuze verstandhouding. Hoe doe je dat? Een goede communicatie met aandacht voor elkaar? We zijn ervan overtuigd dat Paulien en haar team ons hierin behulpzaam kan zijn en de juiste snaar kan raken.” Karin Rozendal, office manager, lectoraat Familiebedrijven, hogeschool Windesheim
“Wij merkten na het voeren van keukentafelgesprekken dat er in onze gemeente bij verschillende agrariërs behoefte was aan verdieping op onderwerpen als: bedrijfsovername, bedrijfsbeëindiging, omgang met meningen en invloeden uit de maatschappij en assertiviteit. Daarom hebben we Agritraining gevraagd om trainingen in groepsverband te organiseren en met onze boeren hierover in gesprek te gaan. Met wat aanpassingen i.v.m. Corona hebben we verschillende groepen kunnen ondersteunen met deze training. Met de gekregen vaardigheden uit de training kunnen ze nu weer verder met hun bedrijf en privésituaties.” Mirjam Mellink, Projectleider platteland Gemeente Berkelland
“Wij kregen als erfcoaches een dag training van Agritraining. In de ochtend hebben we met elkaar uitgebreid gesproken over het voeren van keukentafelgesprekken. De theorie werd even weer opgefrist en we kregen de tijd om met elkaar te oefenen. Daarbij was het goed om met elkaar ervaringen uit te wisselen. Want hoe open je een gesprek op een goede manier nu je geen handen meer mag schudden en ruim voldoende afstand moet houden? In de middag mochten we aan de slag met onszelf doormiddel van paardencoaching. Wat wonderlijk om te zien wat een paard je terug geeft. Daar bleek maar weer eens dat het heel belangrijk is dat je gedrag klopt met je gevoel. Anders raakt het paard in de war. Maar dit geldt natuurlijk ook voor mensen. Al met al een hele leerzame en leuke dag met uitstekende begeleiding.” Marijke Hoogeboom, Projectleider Toekomstgerichte Erven
“Onlangs heeft Paulien bij ons, de Jong & Laan Accountants, een presentatie gegeven over haar werk als agrarische coach. Paulien gaf de presentatie voor een aantal agrarische adviseurs. Deze adviseurs waren stuk voor stuk zeer positief over de presentatie. Paulien weet op heel enthousiaste wijze te vertellen over haar ervaringen als agrarische coach. Tijdens de presentatie bleek ook duidelijk dat coaching en begeleiding van agrariërs steeds meer nodig is. Denk alleen maar aan toenemende regelgeving. Maar ook op andere gebieden, zoals bijvoorbeeld begeleiding bij bedrijfsbeëindiging, kan Paulien en haar team een belangrijke rol spelen. Onze agrarische adviseurs zullen in de toekomst zeker (nog meer) gebruik gaan maken van de diensten van Paulien en haar team.”
Robert Reuver, Adviseur Agro, de Jong & Laan Accountants
“Met het Food & Agri team van de Rabobank in Twente-Achterhoek hebben we een training gevolgd bij Agritraining. Zeker de actuele ontwikkelingen in de sector leggen een forse druk op zowel de agrarische bedrijven als op de boer zelf; van het agrarisch ondernemerschap wordt steeds meer gevraagd. Ook wij merken dit in de dagelijkse contacten in de praktijk. Samen zijn we als team vol enthousiasme aan de slag geweest met hoe we nog beter oog kunnen hebben voor de persoon en mens achter het bedrijf. Waarmee we ontdekten hoe raak en waardevol de motto’s zijn die Paulien gebruikt: ‘De boer van de toekomst investeert eerst in zichzelf en dan pas in zijn bedrijf’ en ‘Wij helpen om mensen de kop leeg te krijgen’. Het was zeker ook een spiegel voor onszelf; in hoeverre zijn we zelf in balans om het elke dag beter te doen!” Frits Mulder, directeur Food & Agri, Rabobank Twente Achterhoek
“Het was nuttig om met de buitendienstmedewerkers, aangesloten bij PartiCo zuivel ondernemingen eens geen technisch onderwerp te bespreken, zoals we meestal doen, maar een training te volgen over communicatie met veehouders in tijden waarin ze te maken krijgen met veel veranderingen. De training was goed voorbereid door de trainsters, met name het in groepjes uiteen gaan voorzag echt in een behoefte bij de buitendienstmedewerkers. Mensen moesten af en toe uit hun eigen ‘comfort zone’ stappen, maar dat maakte de training juist zo nuttig en zorgde ervoor dat het echt wat toevoegde.” Karin van der Toorn, Beleidsmedewerker PartiCo Zuivel
“Paulien heeft voor onze dierenartsenpraktijk een zeer geslaagde boerenavond verzorgd. Een leuke, inspirerende en confronterende manier van vertellen, waarbij de voorbeelden uit het (boeren)leven gegrepen zijn!”
Wim Bosma, dierenarts, DAP Giekerk Hardegarijp Veenwouden
“Paulien was onlangs spreker op ons agrarisch seminar. Voor de voornamelijk boeren onder de 300 bezoekers hield ze een inspirerend verhaal. Kom uit je patroon, doe waar je goed in bent en waar je blij van wordt was één van de quotes. Durf trots te zijn en accepteer complimenten, was voor veel boeren een eye opener. Veel agrariërs herkenden zich in de situaties die Paulien schetste over communicatie en patronen. Voor boeren die zeggen geen keuze te hebben had ze een uitdaging; ‘Kom morgen naar mijn kantoor en ik laat je zien dat je wel een keuze hebt’.”
Marcel Strijtveen, LTO Noord afd. Salland
“De studie varkens en pluimveehouderij aan de Aeres Hogeschool te Dronten is heel praktijkgericht. Maar ‘Wie ben jij eigenlijk? Hoe doe jij de dingen?’ was een mooie opdracht, die de studenten kregen van Angela Nijbroek van Hogenkamp Agrarische Coaching. We gingen aan de slag met de DISC persoonlijkheidsanalyse, deze geven een mooi inzicht, waarmee de aankomende adviseurs en bedrijfsopvolgers vooruit kunnen.” Jolanda Stolk, Aeres Hogeschool Dronten
“In Naober staat een vaste column van Paulien. Wij hebben haar gevraagd een afdelingsavond te verzorgen bij Vrouwen van Nu Harfsen en Kring van Dorth. Een dorp met een flink aantal agrariërs. Zij heeft onze verwachtingen overtroffen. Zij vertelde ons over haar werk en de problemen die ze tegen kwam in de agrarische bedrijven. Wij zijn er van overtuigd dat agrariërs een grote steun aan haar kunnen hebben! Maar ook voor ‘gewone’ luisteraars was het een zeer zinvolle avond, want wie herkent niet, de botsingen die je kunt hebben met je kinderen, buren en/ of collega’s. Handige tips en zelfvertrouwen leerde ze ons. Een heel fijne avond! Dank Paulien.” Anneke Haaksman, Vrouwen van Nu
“Ik heb de training ‘Omgaan met meningen en invloeden uit de maatschappij’ gevolgd. Het was zeer interessant en zinvol, zowel voor boeren als niet boeren. Er werd ons aan het begin van de training gevraagd waar we tegen aan liepen binnen ons boerenbedrijf, maar ook in ons verdere dagelijkse leven. Veel ging er over de invloeden van buitenaf en hoe we ons beroep zo duidelijk en eerlijk mogelijk konden uitleggen aan de buitenwereld zonder onszelf te kort te doen. Dit was vooral lastig bij de media en grotere instanties. Na enkele oefeningen en uitleg kwamen we eigenlijk steeds weer terug bij onszelf. Je moet staan voor je eigen gezin, bedrijf, naaste omgeving en trots zijn op wat je doet en eerlijk blijven communiceren. De verhalen van de andere boeren waren heel herkenbaar en er werd goed geluisterd naar de ander, met zeker een lach en soms een traan. Ik zal iedereen aanraden om deze training te volgen. Bedankt!”
Marleen de Wilde, agrariër
“Paulien vertelt vol passie haar verhaal. Prima spreker voor onze groep vertegenwoordigers in het melkvee. Door met humor de onderwerpen toe te lichten worden zware onderwerpen luchtig en bespreekbaar. ”
Nannie van Herwijnen, dierenarts, Gebrs. Fuite bv Veevoeders
“In De Boerderij stond een interview met agrarisch coach Paulien Hogenkamp, waar ik als trainer/docent van de Aeres Hogeschool Dronten erg enthousiast over werd. Haar denkwijzen, haar visie op het agrarische vak en haar denkbeelden (en praktijkervaring) over agrarisch adviseren/coachen sluiten naadloos aan bij de advies trainingen die op Aeres Hogeschool gegeven worden in het kader van de Minor Adviseren. Met veel passie deelt ze haar kennis en grote praktijkervaring en liet ze de studenten middels een spel ervaren waarom het zo belangrijk is de agrariër op de voorgrond te zetten, echt te luisteren. Dienend coachen. Dienend adviseren. Rentmeesterschap als grondhouding.”
Lidy Thijsen, Docent Aeres Hogeschool Dronten
“Ja, ‘samen vooruit’. Dat is waar we als bedrijf elke dag voor gaan!
Een blijvend streven voor ons zelf, maar zeker ook dagelijks in deze mooie agrarische sector.”
Tjerk Verscharen, Algemeen Directeur Bergs Advies
“Paulien Hogenkamp heeft op enthousiaste wijze een avond verzorgd voor de leden en sponsoren van POV Overijssel. In haar lezing maakt ze de aanwezigen bewust van hun eigen rol als sector en individu als het gaat om het krijgen van de waardering van burgers en de overheid. Respect of trots kun je niet afdwingen, maar moet je verdienen en dat begint bij zelf uitdragen dat je trots bent op de sector, je bedrijf en jezelf.” Koen Bessembinder, Producentenvereniging Varkenshouderij
“Dank je wel Paulien voor deze mooie woorden, je spreekt onze taal, je was DE aangewezen spreekster in deze turbulente tijd.” Jolande Sonneveld, Trots Rundveedierenarts van Dierenartsenpraktijk Beilen
“Kundig en praktisch, dat voert de boventoon in onze samenwerking met Agritraining. Door hun oprechte manier van benaderen en het gevoel voor de sector zijn de trainingen mooie ervaringen. Ervaringen die een bijdrage leveren om ons op individueel niveau én als team in onze kracht te zetten”. Maud Keltjens P & O Bergs Advies
“We hebben ons persoonlijk bloot gelegd, over zaken waarin we ons zeker of onzeker voelden. Er kwamen verassingen aan het licht, waarin ieder problemen op eigen wijze oplost. Na 16 jaar studiegroep stellen wij ons daar wel voor open, waardoor we nog veel van elkaar kunnen leren.” Hein van Schooten. Studiegroep Olst, Wijhe, Raalte, Zwolle
“Agritraining heeft voor de arbeidsdeskundigen van De Amersfoortse Verzekeringen een interessante training gehouden waarbij ze ons meenamen in de recente ontwikkelingen in de agrarische sector en wat er speelt achter de deur op het erf van veel agrariërs. Heel leerzaam.” Geert IJszenga, arbeidsdeskundige bij De Amersfoortse
“Agritraining verzorgde een op maat gemaakte vaardigheidstraining professioneel betrokken adviseren. De deelnemers aan de training gaven een 8,3 gemiddeld aan de training en waren lovend over de verrassende inhoud ervan. Beide trainers werden goed tot zeer goed gevonden en vooral de gebruikte oefeningen waren een verrassend en effectief element volgens de deelnemers. De Vereniging Agrarische Bedrijfsadviseurs (VAB) neemt Agritraining dan ook graag op in hun programma vanwege de goed verzorgde en goed passende vaardigheidstrainingen.”
Paul Daniëls, Vereniging voor Bedrijfsadviseurs
“Als varkens KI sta je bovenin de Pyramide van de fokkerij. Daarom hebben wij de laatste jaren veel geïnvesteerd in hoge gezondheid van onze beren. Door de strikte scheiding van stal en laboratorium en het van huis uit werken van de buitendienst, ontstond soms miscommunicatie. Daarom hebben wij Paulien en haar team ingeroepen of ze ons hierbij konden helpen. In een persoonlijk gesprek kon een ieder zijn ei kwijt en ook ideeën of verbeterpunten inbrengen. Al die punten zijn door de coaches samengevat in een rapport en gepresenteerd aan het gehele bedrijf. Ook kregen wij goede adviezen waar we mee aan de slag konden gaan. Zo gaat er nu wekelijks een mail naar alle medewerkers met de belangrijke gebeurtenissen uit die week. Tevens is er eens in de zes weken een overleg met alle schakels binnen het bedrijf. Deze worden genotuleerd en naar iedereen verzonden. Dankzij Agritraining verloopt de communicatie nu prettiger en gestructureerder en is iedereen tegelijk van dezelfde informatie op de hoogte.” Han Rutgers, Varkens KI-Twenthe
“Na het besluit van onze studieclub van (grotere) zeugenhouders om op eigen benen te willen staan, hebben we ons ook de vraag gesteld hoe wij de grootste meerwaarde uit een studieclub kunnen halen. Met de ondersteuning van Paulien zijn we in staat om structuur en sturing te houden in de programmering en om de varkenshouderij in al zijn facetten te beschouwen. Ondernemen in al zijn verschijningsvormen is daarbij de leidraad. De praktische kennis van Paulien gecombineerd met een verfrissende, levensbeschouwelijke houding geeft ons precies dat stuk meerwaarde. Haar nuchtere manier van communiceren is hierbij een eigenschap die goed bij onze groep past. Zo kunnen we vaststellen dat we zowel als groep en als individu/bedrijf stappen voorwaarts zetten.” Studieclub Q-Farms