Module 3
Omgaan met emoties
Op een boerderij is bijna alles praktisch. Er is veel denk- en doe-werk. Stilstaan bij de emoties die gepaard gaan met verlies gebeurt bijna niet. Rouwen wordt niet geaccepteerd. Of het nu gaat om een dode koe, een mislukte oogst of het overlijden van een naaste, het wordt veelal afgedaan met de zin “we moeten verder”. Als adviseur kan het verleidelijk zijn om in deze denkstijl mee te gaan. Op korte termijn stress reducerend, op lange termijn ondermijnend voor de samenwerking.
De agrariër staat onder druk en daarmee de adviseur ook
Verlies van zekerheden rondom de voortzetting van het bedrijf, voldoende inkomsten en het kunnen blijven voldoen aan de vele regels vanuit de overheid, banken en zuivelverwerkers, kruipt onder de huid. Uitspraken als “kop d’r veur”, “sterk zijn”, of “gewoon vergeten” bepalen voor veel mensen in de agrarische sector de wijze waarop ze met emoties omgaan. Emoties kunnen verdrongen worden, maar van binnen stapelen ze zich op, totdat de man met de hamer zich aandient. In de agrarische sector heerst een cultuur van hard werken en je problemen vooral zelf op lossen. Logische reden hiervoor is dat veel werk solistisch is en er daardoor niet altijd hulp van collega’s in geschakeld kan worden. Een voordeel is dat je hierdoor multifunctioneel wordt, van alle markten thuis. Een nadeel is dat in geval van persoonlijke problematiek er ook geen hulp gezocht wordt en het hoofd langzaam maar zeker steeds voller raakt, waardoor in het meest extreme geval, zelfs suïcide een eigen oplossing kan zijn.
Omgaan met emoties is niet altijd makkelijk
Wanneer emoties als blijdschap, angst en verdriet er niet mogen zijn, is het verleidelijk om in boosheid te blijven hangen. Boosheid staat ontwikkeling in de weg. De vele protestacties in de afgelopen jaren zijn hier een voorbeeld van. De boer is boos, voelt zich Calimero en ‘schopt’ vanuit die rol tegen alles en iedereen aan. De dialoog ontbreekt. Op zijn beurt krijgt de adviseur hier op dagelijkse basis mee te maken. De adviseur is specialist op inhoudelijk vlak maar wordt steeds vaker geconfronteerd met boze, neerslachtige of zelfs suïcidale boeren. Daar heb je als adviseur niet mee leren omgaan. De adviseur hoeft geen sociaal werker te worden, maar handvatten om op de juiste manier om te gaan met emoties komen steeds vaker van pas.
“Je kan een ander niet verder helpen, dan je zelf gekomen bent”
Ruimte maken voor emoties
Omgaan met emoties is niet altijd even makkelijk. Vaak zijn we geneigd om emoties te bagatelliseren, te sussen of goed te praten. Dit werkt vaak averechts en zorgt voor ruis in de verbinding tussen adviseur en de klant. Tijdens deze training werken we daarom aan het herkennen en erkennen van emoties en het plaatsen van emoties in de juiste context. De adviseur leert emoties te herkennen bij zichzelf en de ander, interventies uit te voeren, gevoelens bespreekbaar te maken en op die manier verbindend te communiceren. Met als doel dat de adviseur op een bewuste wijze voor zichzelf zorgt met behoud van verbinding met de klant.